Olifant met mobieltje

Eén van de redenen naar Rwanda te willen gaan was nieuwsgierigheid naar de genocide. Je wéét dat er bijna een miljoen mensen afgeslacht zijn (ja, letterlijk afgeslacht), maar toch kan je daar met je verstand niet bij (net zo min als de holocaust of het bewind van Pol Pot in Cambodja). Tijd om ter plaatse te gaan kijken.

Als je dan land op Kigali en naar je hotel rijdt en alleen maar netjes aangeharkte boulevards ziet lijkt dit in niets op de slachtplaats van weleer. Het lijkt niet eens op Afrika, zo netjes!

Na een heerlijke nacht krijg ik mijn huurmotor en we zijn ehhhh even bezig deze oude dame aan de praat te krijgen. Kickstart. Maar naar een tijdje lukt het. Even wat verder naar beneden doortrappen, heb ik wel vaker last van (zei de startknop generatie).

Ik trek wat motorkleren aan en rijd naar het Kigali Genocide Memorial.

Tja, daar gaan de luiken dan toch wel even open als je al die namen ziet op de plaats waar 250.000 slachtoffers begraven of herbegraven zijn in enorme tombes. Men heeft velen niet kunnen identificeren, zo verminkt waren ze of in vergaande staat van ontbinding). Het schijnt dat ze de honden hebben moeten afschieten omdat die zo gewend waren aan het eten van mensenvlees..(geen hond meer hier te zien trouwens, geen grapje).

Hoe kan dit nou gebeuren? Een kleine uitleg.

Voor de kolonisatie door eerst Duitsland en na WO1 België was er eigenlijk niet zoveel aan de hand. Er waren stammen, er waren conflicten. Wetenschappers van de kolonisten wilden toch de boel in hokjes hebben en zo ontstonden de Tutu’s en de Hutsi’s (en nog een kleine andere groep, 1%).

Wat de kolonisten in feite gedaan hebben is (in grove samenvatting) dat onderscheid ook erg duidelijk gemaakt hebben en allerlei (financiële of macht) voordelen daaraan gehangen hebben.

Na de onafhankelijkheid in 1962 is dit onderscheid alleen maar groter geworden en (een klein deel van) de Hutu’s hebben uiteindelijk een plan gemaakt om het Tutsi probleem maar voor eens en altijd ‘ op te lossen’ . Zo eind jaren 80, begin 90 werden door de Hutu’s steeds belangrijkere posities ingenomen, kregen ze de media in de macht (geen internet, veel analfabeten en een sterke afhankelijkheid van de radio = wat daar gezegd wordt = waar).

Volgende teksten zijn echt gepubliceerd. Walgelijk.

Er werden al kleine genocides uitgevoerd op Tutsi’s en achter de schermen was met al bezig met een groter plan, een plan wat in het voorjaar van 1994 bloedig in 100 dagen werd uitgevoerd. Vooropgezet. Echt, vooropgezet!

Onder de ogen van de internationale gemeenschap, inclusief alle signalen.

Vlak voor de grote dag werd het vliegtuig met de president uit de lucht geschoten (daders onbekend) en vanaf dat moment was het bingo.

De oppositie werd vermoord en om de VN te laten aftaaien werden 11 Belgische VN Vredessoldaten bruut vermoord. De VN trok zich terug.

De leiding van de genocide deelde manchetten, bijlen, messen en geweren uit en daar begon het. Doel: geen enkele Tutsi meer.

En het was niet gewoon moorden. Het was verkrachten, vernederen, verminken, onteren. Voor de ogen van eigen familie. Buren moorden elkaar uit, kinderen die gisteren nog met die van jou speelden rijg je je gewoon aan je manchette.

Uiteindelijk stopte het en volgde nog een humanitaire ramp: naast de hulp die door de internationale gemeenschap aan de vluchtelingen die naar buurlanden waren gevlucht werden de slachtoffers in Rwanda zelf zo goed als vergeten. Zo’n 65.000 weeskinderen die geen kant op konden.

De pest is dat dit soort praktijken nog steeds gebeuren, denk aan Syrië. Inclusief mij kijkt iedereen de andere kant op. We zouden ons zelf moeten schamen. Ik word er verdrietig van.

Tja, en als je hier rondloopt dan lijkt er niets aan de hand…..ik kan me niet van de indruk onttrekken dat er geen trauma’s, haat en wraakgevoelens zijn.

Toch voel je dat niet. Heel bijzonder. Iets soortgelijks heb ik in Cambodja ervaren, er heerst een soort van ‘vooruit’ gevoel.

Toch zijn de aangeharkte boulevards vanaf het vliegveld niet het echte Kigali. Als je even een paar (onverharde) afslagen pakt en door de slums naar het dal loopt zie je nog steeds veel ellende. En kinderen op blote ongewassen voeten.

En wat nou het mooie is….ze lachen allemaal….

Behalve deze knappert dan...

Wrange is dat ze bijna allemaal kansloos beginnen..en al snel leren om geld te vragen in plaats van het te verdienen (maar er zijn er teveel...). Ook dit grappige kereltje.

Ik besef me dit altijd als ik in mijn hotel het zwarte stof  van de buitenwijken het doucheputje zie in spoelen. Iets wat zij waarschijnlijk niet snel zullen zien in hun leven. Dan besef ik mijn voorrecht om op een bevoorrechte plek geboren te zijn. En te kunnen ontsnappen..

Hoe zit dat nou eigenlijk met die olifant met dat mobieltje?

Deze staat in het memorial centre. De olifant staat voor de stille getuige bij deze genocide, het mobieltje staat symbool voor het verspreiden van deze boodschap naar de wereld via internet: DIT NOOIT WEER. En toch gebeurt het.